Mesudiye yöresinin engebeli ve ulaşımı zor olduğu için, idari yönetim olarak çok değişkenlik yaşamıştır. Bunun içindir ki Mesudiye’nin idari kronoloji yayınlanan eserlerde, tarihi belgeler incelenmeden verildiğinden dolayı yanlış aksettirilmiştir.
Mesudiye’nin Tarihi Kronolojisi:
- Ö. 3000 yıllarına ait bulunan kalıntılardan Mesudiye yöresinde yerleşim olduğunu göstermektedir.
- S. Mesudiye ve çevresinin Bizans hakimiyetine geçmesi, bu yörede bulunan sikkelerden anlaşılmaktadır.
- Danişmendliler’in 1071-1175 tarihlerinde Mesudiye yöresine hakim olmaları.
- 1313 yılında Haciemiroğulları’nın Mesudiye bölgesine gelmeleri.
- 1357 yılında Hacıemiroğlu İbrahim Bey’in Maçka’ya kadar gazaya gitmesi.
- 1386 yılında Tacettinoğulları’nın mağlup edilip İskefsir’in Hacıemiroğulları’na bağlanması.
- 1397 yılında Hacıemiroğlu Süleyman’ın Giresun’u fethetmesi.[82]
- 1398 tarihinde Hacıemiroğulları’nın Osmanlı Devleti’ne bağlanmaları.
- 1402 Ankara Savaşı sonrası Hacıemiroğulları’nın tekrar bağımsız kalmaları.
- 1427 tarihinde Osmanlı Devleti’ne Hacıemiroğulları’nın tekrar bağlanması. Ve oluşan idari birimde Vilayet-i Canik-i Bayramlu’ya (Ordu) bağlı Milas nahiyesinin idari birim olarak kurulması (Henüz belgelerine ulaşamadık).
- 1455 tarihinde Vilayet-i Canik Bayramlu’ya (Ordu) bağlı Milas nahiyesi.[83]
- 1485 tarihinde Vilayet-i Bayramlu’ya bağlı Milas nahiyesi.[84]
- 1547 tarihinde İskefsir kazasına bağlı İskefsir nahiyesi.[85]
- 1613 tarihinde Bayramlu kazasına bağlı Milas nahiyesi.[86]
- 1642 tarihinde Karahisar-ı Şarki Livası’na bağlı Milas kazası.[87]
- 1830-43 yılları arasında Milas Kazası’nın maden yönüyle Gümüşhane Maden-i Hümâyûnu’na bağlanması.[88]
- 1859-1865 yılları arasında Milas ve İskefsir iki ayrı kaza olup Karahisar Livası’na bağlıdırlar. Karahisar-ı Şarki Livası da Trabzon Eyaleti’ne bağlıdır.
- 1866-67 tarihlerinde Milas ve İskefsir kazaları Karahisar-ı Şarki Livası’na bağlıdır. Karahisar-ı Şarki Livası da Erzurum Eyaleti’ne bağlıdır.
- 1868 tarihinde Milas kazası ve bu kazaya bağlı İskefsir nahiyesi Karahisar Sancağı’na bağlanması. Bu sancak da Sivas Vilayeti’ne bağlıdır.
- 1870 yılında Parçı Köyü’nden (Üyol Beldesi) Milas Kazası’nın bugünkü merkezi olan Pazaryeri’ne (bugünkü Mesudiye’ye) taşınması.[89]
- 1867-1876 tarihleri arasında Milas kazası Karahisar-ı Şarki Sancağı’na, bu sancak da Sivas Vilayeti’ne bağlıdır.
- 20 Kasım 1876 tarihinde Milas Kazası’nın ismi Hamidiye Kazası olarak değiştirildi. Bu kaza ve kendisine bağlı İskefsir nahiyesi Karahisar-ı Şarki Sancağı’na bağlandı.[90]
- 1876 tarihinde halk tarafından hükümet konağının inşa edilmesi.[91]
- 2 Kasım 1876 tarihinde Sivas Valisi Ahmed İzzzet Bey’in Hamidiye Kazası’na bir okul yaptırması.[92]
- 1899 tarihinde Hamidiye kazasında ilk belediye teşkilatının kurulması.[93]
- 1906 tarihinde İskefsir nahiyesinin Hamidiye kazasından ayrılarak müstakil kaza olması.[94]
- 8 Şubat 1910 tarihinde Hamidiye kazasının isminin Mesudiye Kazası olarak değiştirilmesi ve Karahisar-ı Şarki Sancağı’na bağlanması. Bu sancak da Sivas Vilayeti’ne bağlıdır.[95]
- Mesudiye’ye ilk motorlu aracı (kamyon) Sami Bey’in getirmesi.[96]
- 20 Mayıs 1933 tarihinde Mesudiye’nin Karahisar-ı Şarki Vilayeti’nden ayrılarak Ordu Vilayeti’ne bağlanması.
- 27 Aralık 1939 tarihinde Mesudiye’de büyük bir depremin meydana gelmesiyle can kayıplarına sebep olması.
- 1954 tarihinde Mesudiye’nin elektrikten yararlanmaya başlaması.
1927-1928 Türkiye Cumhuriyeti Salnamesi’nde Mesudiye
Mesudiye Kazâsı Gebeme Nahiyesi ile 75 adet köyden ibârettir.
83335 bağdâdî dönüm arâzîde 125000 dönüm arpa 1750 dönüm mısır 200 dönüm patates ziraatı yapılmaktadır.
3680000 kilo arpa 20000 kilo mısır üretilmektedir.
317 beygir 394 kısrak 536 merkep 22 katır 5560 inek 6259 öküz 1476 manda 18030 koyun 102454 keçi 65668 kilo süt 18100 kilo yapağı 8760 kilo keçi kılı üretilmiştir.
15000 hektar akçam 5000 hektar köknar 2000 hektar ardıç 5000 hektar meşe 3000 hektar çalılık.
Mesudiye kazası dahilinde 183 adet adi su değirmeni mevcut olup yüzde onu altı yedi ay yüzde doksanı sel suyu ile yazın ve güzün birer ay çalışmaktadır. Diğer zamanlarda çalışmadıkları için senelik üretim tayin edilememiştir. Tahmînen sel değirmenleri 24 saatte 100 kilo ve ırmak değirmenleri ise 300 kilo miktarında üretim yapabilirler.
Ziraat Bankası şubesi mevcuttur.
Mesudiye Çambaşı arası 35 kilometre eski, 10 kilometre yeni inşa ile Mesudiye Arıkmusa arası 15 kilometre eski, 10 kilometre yeni inşa yol mevcuttur.
Mesudiye Belediyesi’nin yıllık 1385 lira geliri vardır.
22929 yekun nüfus olup 10281 erkek 12648 kadındır. 1003 doğumun 507 si erkek 495’si kızdır. 296 adet vefatın 248’i erkek.48’i kadındır. 61 adet boşanma vardır.
